De COVID-19-pandemie en het kosteloos annuleren van pakketreizen

Onlangs kregen wij een aanvraag binnen die zag op de annulering van een geboekte pakketreis. Deze cliënt had in 2020 een mooie pakketreis geboekt die zij helaas, gezien de coronapandemie, heeft moeten omboeken naar de zomer van 2021. Gezien de ontwikkelingen van de coronapandemie en het feit dat de situatie nog steeds zeer stringent is, vroeg zij zich af in hoeverre zij het recht heeft om deze reis te annuleren. Wij hebben deze cliënt kunnen voorzien van een passend advies, maar wij realiseerden ons dat deze problematiek op dit moment voor heel veel mensen speelt. Daarom besloten wij een algemeen advies te formuleren voor als u zich in een soortgelijke positie bevindt.
Als u een reis heeft geboekt bij een reisorganisator waarbij een combinatie van twee reisdiensten – vervoer, verblijf en/of een toeristische dienst die een significant deel uitmaakt van de reis – wordt aangeboden, valt deze reis onder de speciale wettelijke regeling voor pakketreizen. Deze regeling biedt aan zowel de organisator van de reis als de reiziger bij de pakketreisovereenkomst de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden kosteloos tot annulering over te gaan.
De wettelijke regeling geeft de reiziger twee mogelijkheden om de reis kosteloos te annuleren, te weten:
- De reis kan niet doorgaan door onvermijdbare en buitengewone omstandigheden, of
- De reis wordt voor aanvang ingrijpend gewijzigd door de organisator.
Bij beide opties heeft men recht op een volledige terugbetaling van de al betaalde bedragen binnen 14 dagen na beëindiging van de pakketovereenkomst.
Wij zullen hieronder voor u uiteenzetten wanneer aan deze voorwaarden wordt voldaan en u aldus uw reis, in het licht van de coronapandemie, kunt annuleren.
Optie 1: de reis kan niet doorgaan door onvermijdbare en buitengewone omstandigheden
Een reiziger kan voor aanvang van zijn/haar reis overgaan tot kosteloze annulering indien sprake is van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden op de plaats van bestemming. De wet definieert dit begrip als volgt:
‘Een situatie die zich voordoet onafhankelijk van de wil van de partij die zich daarop beroept en waarvan de gevolgen ondanks alle redelijke voorzorgsmaatregelen niet te vermijden waren.’
Deze omstandigheden moeten aanzienlijke gevolgen met zich brengen voor de uitvoering van de pakketreis of voor het vervoer naar de bestemming. Uit recente uitspraken van de Geschillencommissie blijkt dat de COVID-19-pandemie kan worden aangemerkt als zo’n ‘onvermijdbare en buitengewone omstandigheid’. Wanneer er sprake is van ‘code oranje’ dan wel ‘code rood’ in het land van bestemming, moet dit in deze context in beginsel voldoende zijn om de reis kosteloos te kunnen annuleren.
Optie 2: de reis wordt vóór aanvang ingrijpend gewijzigd
Indien de reis vóór aanvang ingrijpend wordt gewijzigd, heeft de reiziger het recht om de reis kosteloos te annuleren. Hierbij moet wel duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen een onbeduidende dan wel een ingrijpende wijziging van de reis. Om te beoordelen welke van de twee aan de orde is, wordt naar subjectieve elementen gekeken. Dat betekent dat bijvoorbeeld relevant kan zijn wat de reiziger bij de reis voor ogen stond en of de organisator hiervan op de hoogte was. Zo is het uitvallen van één museum bij een reis waar 10 musea worden bezocht in principe een onbeduidende wijziging, maar ligt dit weer anders wanneer het uitgevallen museum voor de specifieke reiziger nu juist de reden was om de reis te boeken. Als we dit concept toepassen op de huidige coronapandemie, komen we tot de volgende conclusie: wanneer u naar het land van bestemming kunt afreizen, kunt u de reis alsnog annuleren, wanneer de reis door de coronapandemie ingrijpend wordt gewijzigd. Daarbij zal van belang zijn wat u voor ogen stond bij de geboekte reis en in hoeverre de organisator daarvan op de hoogte was.
Probeer er samen uit te komen
Al met al zijn er een aantal mogelijkheden voor u, als reiziger, om een pakketreis te annuleren in het geval dat de reis ofwel in zijn geheel niet door kan gaan door de coronapandemie ofwel ingrijpend wordt gewijzigd. Het is fijn dat de wet in dit soort situaties reizigers beschermt en een uitkomst biedt om een reis te annuleren. Het heeft echter wel de voorkeur om eerst in onderling overleg te treden met uw reisorganisator voordat u tot uw wettelijke bevoegdheden overgaat. Juist in deze moeilijke tijden is het goed om rekening met elkaar te houden en samen op zoek te gaan de juiste oplossing. Daarbij stelt het u hopelijk gerust dat u in een dergelijke situatie niet geheel rechteloos bent.
Mocht u ondanks de voorgaande informatie vragen hebben wat dit precies voor u betekent en heeft u behoefte aan advies toegespitst op uw situatie, schroom dan niet om contact met ons op te nemen.
Dit artikel is geschreven door Daphne de Groot en Tigi Busstra. Daphne en Tigi zijn beiden studenten Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Amsterdam.